اسباب زندگی خود را برداشته و به سمت اصفهان می‌آیند شنیده‌اند که در این کلان‌شهر می‌توانند کار پیدا کنند و  با خانواده‌اش از امکانات بیشتری بهره ببرند. توسعه این شهر را دیده‌ و همین سبب شده از دیار کوچک خود به  اصفهان مهاجرت کنند. اما ای‌کاش چهره نازیبایی که پشت این توسعه و خدمات وجود دارد را هم می‌دیدند، آنها نمی‌دانند که این کلان‌شهر دیگر برای خود اصفهانی‌ها هم‌جا ندارد، آنها نمی‌دانند که توسعه و پیشرفت بسیار بی‌رحم است و اگر کار پیدا نکنند یا نتوانند خود را با مردم شهر هماهنگ کنند باید به حاشیه‌ها بروند و حاشیه نشینی رویاهایشان از یک زندگی بهتر را برآورده نمی‌کند.

کامرن رفیعی، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگارخبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه اصفهان، از کلانشهراصفهان به عنوان مرکز ترانزیت کشور نام می‌برد و می‌گوید: رفت و آمد زیاد و وجودسرمایه در گردش مناسب موجب به وجود آمدن مشاغل گوناگون و در نتیجه فراهم شدن شرایط مناسب برای مهاجرت از شهرهای کوچک تر به اصفهان شده است.

وی قانون اصلاحات ارضی، افزایش قیمت نفت و فراهم شدن امکانات توسعه در شهرهای بزرگ مثل اصفهان، جنگ و پتانسیل بالا در دوره سازندگی را از عوامل مهاجرت به اصفهان در دهه‌های مختلف می‌داند و ادامه می‌دهد: قانون اصلاحات ارضی در دهه 40 موجب ورود سرمایه‌داران به شهرهای بزرگ کشور از جمله اصفهان شد و نخستین موج مهاجرت به اصفهان را شکل داد.

این جامعه‌شناس اضافه می‌کند: دهه 50 با افزایش قیمت نفت و در نتیجه به وجود آمدن سرمایه کافی برای توسعه در شهرهای بزرگ مثل اصفهان و هم‌چنین جنگ در دهه 60 موج عظیمی از مهاجران را به اصفهان سرازیر کرد.

رفیعی می‌افزاید: در دوران جنگ حجم قابل توجهی از مردم خوزستان به شهر اصفهان مهاجرت کردند و به دلیل ظرفیت بالای شهرک‌های تازه تاسیس شاهین‌شهر و امیرحمزه برای پذیرفتن مهاجر توانستند در این شهرها ساکن شوند.

ناهماهنگی حاشیه‌نشینان و شهرنشینان آغاز ایجاد آسیب‌های اجتماعی

وی از دوران سازندگی به عنوان موج چهارم مهاجرت به اصفهان یاد می‌کند و می‌گوید: اصفهان به دلیل پتانسیل بالای خود در این دوره نیز با جای دادن بسیاری از خدمات جمعیت زیادی را به سمت خود جذب کرد.

این جامعه‌شناس اصفهان را قطب صنعت کشور و شهری امن و آباد معرفی و خاطرنشان می‌کند: در سال‌های اخیر توسعه صنعت، ارایه خدمات مطلوب شهری و هم‌چنین خشکسالی در برخی مناطق استان از علل مهاجرت به این کلان‌شهر محسوب می‌شود.

وی مهاجرانی که به کلان‌شهر اصفهان وارد می‌شوند را به دو گروه جویای کار و تحصیل کرده تقسیم می‌کند و معتقد است: مهاجرت یک تیغ دولبه است چراکه علاوه بر توسعه شهر موجب به وجود آمدن آسیب‌های اجتماعی نیز می‌شود.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه توانایی استفاده از امکانات شهری به دلیل نداشتن تحصیلات کافی برای گروه اول مهاجران فراهم‌ نمی‌شود و این موجب به وجود آمدن پدیده حاشیه‌نشینی در اطراف اصفهان شده است، می‌افزاید: عدم هماهنگی مردم حاشینه‌نشین و شهرنشینان آغاز ایجاد آسیب‌های اجتماعی از قبیل اعتیاد، روسبیگری، زورگیری و.... است.

شهرهای مهاجرپذیر تغییرات جهانی را راحت‌تر می‌پذیرند

رفیعی ادامه می‌دهد: دسته دوم یا همان افراد تحصیل کرده که برای رشد و زندگی بهتر به شهرهای بزرگ مانند اصفهان مهاجرت می‌کنند با انجام کارهای بزرگ و هم‌چنین با توانایی ایجاد تغییرات درست کلان‌شهرها را به سمت پیشرفت و توسعه جلو می‌برند.

وی با اشاره به اینکه شهر‌های مهاجرپذیر همواره در حال تغییر هستند، بیان می‌کند: اگرچه تغییرات مشکلات زیادی را برای شهرهای بزرگ ایجاد می‌کند اما سبب می‌شود شهر تغییرات جهانی را راحت‌تر بپذیرد.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه تهران و اصفهان با روش‌های مختلف توانسته‌اند شرایط اجتماعی پذیرش مهاجر را در خود افزایش دهند، تصریح می‌کند: تهران با توجه به تعداد و تنوع بالای مهاجران به خوبی توانسته آنها را پذیرش کند در اصفهان نیز فرهنگ بسیار قوی و غنی به یک روش کارآمد برای پذیرش مهاجران تبدیل شده است.

رفیعی ادامه می‌دهد: اگر مهاجر با فرهنگ اصفهان سازگار نباشد توسط مردم طرد نمی‌شود بلکه به شهرک‌های اقماری اصفهان راه پیدا می‌کند به همین دلیل با وجود تعداد بالای مهاجران تنش‌های کمتری در اصفهان دیده می‌شود.

این جامعه‌شناس با بیان اینکه ظرفیت فرهنگی پایین مهاجرپذیری در برخی از شهرهای کشور تنش‌ها و آسیب‌های اجتماعی ناشی از مهاجرت را افزایش داده است، می‌گوید: این امر سبب شده اصفهان و تهران به عنوان مقصد مهاجران انتخاب شوند.

اصفهان خواسته‌های جوانان را برآورده نکرده است

رفیعی با اشاره به کاهش نرخ مهاجرت در چند سال اخیر به دلایل افزایش قیمت زمین‌های شهری، کاهش سرعت احداث پروژه‌ها و هم‌چنین فشارهایی که به واسطه افزایش جمعیت ایجاد شده است، بیان می‌کند: اصفهان در سال‌های اخیر به یک شهر مهاجر فرست تبدیل شده چراکه شهر نتوانسته تغییر سبک زندگی جوان اصفهانی و نیاز آنها به امکانات و توسعه بیشتر را برآورده کند.

وی با بیان اینکه پذیرش فرهنگ مهاجران در شهرهای مهاجرپذیر بیشتر شده و در کلان‌شهرها کمتر به مهاجر به عنوان یک مزاحم نگاه می شود، می‌افزاید: باید توجه داشت که می‌توان با ایجاد اشتغال، توسعه و امکانات رفاهی در روستاها و شهرهای کوچک کشور از مهاجرت به شهرها و کلان‌شهرها جلوگیری کرد.